Candan Akkan

E&E Group Ölçme ve Değerlendirme Direktörü

Yaşam bizlere verilmiş birer armağan. Peki, yaşamlarımızda kontrol edemediğimiz için kendimizi yiyip bitirdiğimiz ne kadar çok şey olduğunun da farkında mıyız? Hayatta karşımıza çıkan gerçek sorunlar, bunalmış akıllarımızdan asla geçmeyecek şeylerdir; avare bir Çarşamba gününde akşam üzeri dörtte bizi gafil avlayacak türden şeyler. Kurt Vonnegut*’un dediği gibi “Hayatta küçük şeylerin keyfini çıkarın. Çünkü bir gün geriye dönüp bakacak ve aslında büyük şeyler olduğunu fark edeceksiniz”

Kontrol edemeyeceğimiz çok şey var ama aslında gerçek sorunlar, baş edemeyeceğimizi düşündüğümüz şeyler gibi görünse de, gerçekte kontrol edemeyeceğimiz alanlardan çıkmıyorlar. Gerçek sorunlar etki edebileceğimiz halde etkisiz kaldığımız zaman ortaya çıkıyorlar.

Liderlik önce kişisel alanlarımızda başlıyor. Kendimize yönelik ikilemleri, çatışmaları ve duyguları yönetemediğimiz zaman durumlar ve etrafımız bizi yönetmeye başlıyor. İkilem, hem kendimizin hem de başkalarının beklentilerini karşılamakta ortaya çıkıyor genellikle. Nefes alıp verircesine “karşılıklı fayda” ilişkisini kurmayı başaramazsak gereksiz fedakarlıklar, gereksiz baskın tutumlar ya da ilgisizlik, kayıtsızlık ortaya çıkıyor. Ve tabiki organizasyonlarda bu tutum; Kuruma ve insan kaynağına zarar verici oluyor.

Hadi biraz dedikodu yapıp; kulaklarımda genellikle kalan bunaltılardan bahsedeyim.

- Ekibimdeki insanları seviyorum. Her biri birbirinden farklı özel niteliklere sahip ama patron bana böyle anlayışsız davranmaya devam ederse ben de ekibimi geliştirmek için gereken enerjiyi bulamayacağım.
- Bugüne kadar olağanüstü bir çabayla geldik, bölgemizdeki ciroyu %44’lerden %86 seviyesine taşıdık. Müşteri memnuniyeti araştırmalarında son iki yılın verileri, bizim “tercih edilen kurum” olduğumuzu ortaya koyuyor. Şimdiden 2014 için siparişler alıyoruz. Bu motivasyonu korumayı çok istiyorum, pişman olacağım bir harekette bulunmak istemiyorum ve pişman olacağım biliyorum çünkü bir sürü teklif alıyorum ve X firmasından gelen teklif beni finansal olarak rahatlatacak.
- Her şey yolunda giderken birden en ufak bir aksaklıkta moralim bozuluyor. Ekibimi koordine edemiyorum. Yeni atanan yardımcım çok daha soğukkanlı ve iş bitirici. Kendimi ona baktıkça yetersiz hissediyorum. Bu moral bozuklukları o kadar çok tekrarlanmaya başladı ki, işteki sorunlarımı eve de yansıtmaya başladım. Sanki evde her şey güllük gülistanlıkmış gibi.. Pişman olacağım biliyorum ama işten ayrılıp biraz kendime ve aileme vakit ayırmak en doğru seçenek gibi görünüyor.
- Patrona sürekli yeni alanlar ile ilgili bilgi sunuyorum. Ama patron üç yıldır bölümümün gelişimi için getirdiğim önerileri kulak arkası ediyor. Sanırım bunaldım. Pişman olacağım biliyorum ama ekibimde sürekli gelişme gösteren insanların daha iyi yerleri hak ettiğini gördüğüm için onların bu yoldaki arayışlarına destek vereceğim.
- Başkasının benim suyumdan içebilmesi için bardağımı hep dolu tutuyorum. Bardağımdaki su boşaldıkça yeniden dolduruyorum. Pişman olacağım, biliyorum ama bardağımı dolduracak kaynağı bulmaktan yoruldum. Artık boş bırakacağım. Herkes gitsin, başka yerden su bulsun…
- Beni anlamıyor? .. Performansıma göre daha iyisini hak ediyorum! .. Ne istediğini anlayamıyorum, benden ne bekliyor?.. Dün günaydın bile demeden geçti yanımdan, odasına girdiğimde de yüzüme bile bakmadı.. Aynı maaşı alıyoruz, ben daha çok çalışıyorum..Sürekli benden bir şeyler istiyor ve sonra teşekkür etmiyor.. Yeni gelen tanıdığı galiba.. Sanırım beni gözden çıkardı.. Biraz daha destek olsa…
Kendi kendine liderlik edebilen yöneticinin organizasyona faydaları:
 Duygularının esiri olmaz
 İnsanlara ve birlikte oluşturulacak anlama odaklanır
 Ani ve plansız karar vermez
 Kararlı olmaya, her şey ters bile gitse uzak görüşlü olmaya çalışır
 Sonucunu görmeden hareket edemez
 Herkesi dinler, dinlenmesini sağlar ve çözüme ulaştırır
 Geleceği görür, riskleri taşır
 İşi yapmasa bile o işin nasıl yapıldığını bilir
 Herkesin göremediği ayrıntıyı görebilir
 Çalıştığı insanları tanır, onları etkiler
 Çalıştığı organizasyona bağlılığını korur

Organizasyonun amaçlarına ulaşması ve verimli olması, liderden beklenir. Bu faydaları sağlayabilmek, sürekli gelişime duyulan inanç ve çaba ile kendini tanımak ve kabul etmekle başlar. Ya da başka bir deyişle; ne lider olarak doğulur ne de bu yetkinlikler size hediye edilir. Herkes gibi lider, lider olmayı basamakları tırmanarak öğrenir. Çocukluktan başlayan bu yolculukta edindiğimiz beceri ve deneyimlerle, büyüdükçe kazandığımız bilgiler ve bu bilgileri nasıl kullandığımız ile yakından ilgilidir. Neticede lider olmak seçilebilen bir davranıştır.
Lideri takip edenler ise öncelikle liderin kendilerine saygı göstermesini sorunlarına çözüm bulmasını, ekip ruhunu motive etmesini ve liderin “haberdar” olmasını beklerler. Değer görmeyi, karşılıklı yarar sağlamayı umut ederler. Lider bu doğrultuda “empati”, “stratejik bakış”, “etkin iletişim”, “ekip yönetimi”, “delegasyon”, “geribildirim” sağlayarak hareket eder.

• Kurt Vonnegut: https://tr.wikipedia.org/wiki/Kurt_Vonnegut

Bu grafikler doğrultusunda bireylere ve ekiplere; İşe alım, Gelişim, başarı planlama (succession planning), elde tutma ve kalıcılık sağlama alanlarında yol haritalarını sunmaktayız. Türkiye temsilcisi olduğumuz Harrison Assessments International Ölçme&Değerlendirme sistemi, Paradoks Teknoloji yöntemini kullanan analizler yapmaktadır. Yukarıda; Liderlikteki temel özelliklerden bazılarını grafikler aracılığıyla görmekteyiz.[/caption]